Jak nauczyć dziecko rozwiązywania problemów? 

Jako rodzic dbasz o edukację i rozwój swojego dziecka. Z tego powodu zapisujesz je na wiele dodatkowych zajęć, pomagasz mu w lekcjach, zachęcasz do próbowania nowych rzeczy i poznawania otaczającego je świata. To wszystko jest bardzo cenne, ale nie możesz zapomnieć o jeszcze jednej rzeczy – umiejętności rozwiązywania problemów. Obojętnie, ile lat ma Twoje dziecko, w swoim życiu napotka wiele trudności. Czasem będą to niewielkie konflikty, innym razem sytuacje, które pozornie wydają się bez wyjścia. Właśnie dlatego warto zadbać o rozwiązywanie problemów z dzieckiem i pokazać mu, że z każdym problemem może sobie poradzić.

Na pewno zależy Ci, by Twoje dziecko miało łatwe, szczęśliwe życie. Obojętnie jednak, jak będziesz się starać, nie uchronisz go przed wszystkimi problemami. To nieodłączna część otaczającego je świata. Na początku zwykle są to małe rzeczy, takie jak zagadka logiczna do rozwiązania na lekcji czy zażegnanie kłótni z kolegami. Im dziecko jest jednak starsze, tym problemy stają się większe i poważniejsze. Wyręczając swoją pociechę na każdym kroku, wcale więc nie pomożesz. Wręcz przeciwnie – w ten sposób sprawisz, że w dorosłym życiu Twoje dziecko prawdopodobnie będzie mieć spore trudności w radzeniu sobie na własną rękę. 

Według badania  Harvard Business Review jedną z najważniejszych umiejętności wpływającą na sukces lidera jest rozwiązywanie problemów. Nie ma jednak znaczenia, kim Twoje dziecko zostanie w przyszłości. Wcale nie musi kierować firmą czy wykonywać stresującą pracę. Rozwinięta umiejętność strategicznego myślenia i szukania rozwiązań z pewnością i tak mu się przyda – i to nie tylko w życiu zawodowym, ale także prywatnym. Jeśli więc przed Twoim dzieckiem pojawi się jakaś trudność, najlepszym, co możesz zrobić, jest okazanie mu wsparcia i zachęcanie do podjęcia wyzwania.

Ucz dziecko na własnym przykładzie

Obojętnie, z jakim problemem zmaga się Twoje dziecko, jego rozwiązanie zawsze jest pewnym procesem. Musi zastanowić się, w jakiej sytuacji się teraz znajduje, jaki wynik chce osiągnąć, a potem prześledzić wszystkie możliwe drogi, które zaprowadzą je z punktu A do punktu B. Jako osoba dorosła na swoim koncie masz już wiele rozwiązanych problemów. Wiesz więc, jak powinien przebiegać cały proces myślowy. Rozwiązywanie problemów z dzieckiem warto więc zacząć od pokazania mu, w jaki sposób powinno myśleć w danej sytuacji. 

Jak to zrobić? Myśląc na głos. Jeśli masz swój prywatny problem, na którego przykładzie możesz pokazać dziecku drogę prowadzącą do znalezienia rozwiązania, analizuj głośno wszystkie dostępne opcje, rozważaj za i przeciw. W ten sposób będzie mogło prześledzić całą drogę. Prawdopodobnie też znajdą się takie sprawy, które mają wpływ na całą rodzinę – na przykład decyzje, które powinniście podjąć wszyscy razem. W takiej sytuacji zachęć dziecko, by włączyło się do myślenia na głos i razem z Tobą analizowało całą sytuację. Dzięki temu przestanie być już tylko obserwatorem Twoich procesów myślowych, a zaangażuje się w pełni w znalezienie rozwiązania.  

Możesz też zastosować nieco inną technikę – poprosić swoje dziecko o radę. Jeśli pojawi się jakaś trudność, przedstaw mu sytuację, powiedz, na czym polega problem i zapytaj, co zrobiłoby w tej sytuacji. To będzie świetna okazja, by dziecko wysiliło umysł i znalazło rozwiązanie, a może nawet kilka potencjalnych opcji.

Nie udzielaj odpowiedzi i nie narzucaj swoich rozwiązań

Rozwiązywanie problemów z dzieckiem nie polega też na mówieniu mu „zrób to i to”. Zamiast podawać mu wszystko na tacy, skłoń je do myślenia. Kiedy dziecko przychodzi do Ciebie z problemem, zadawaj mu pytania, które pozwolą mu samodzielnie znaleźć rozwiązanie. W ten sposób znacznie więcej się nauczy, a przede wszystkim lepiej zapamięta tę lekcję i wyciągnie z niej wnioski.

Podawanie gotowych rozwiązań może też stworzyć w głowie dziecka przekonanie, że istnieje tylko jedna właściwa droga. Właśnie dlatego nawet jeśli dochodzi do wniosków, z którymi zupełnie się nie zgadzasz, nie narzucaj mu swojego zdania. Zamiast tego podziel się własną opinią i przedstaw własny punkt widzenia.

Dzięki temu pokażesz, że na tę samą sprawę można patrzeć zupełnie inaczej. To nie tylko pozwoli dziecku zyskać świeże spojrzenie na całą sytuację, ale także zapamiętać, że należy szanować zdanie czy wybory innych osób. Akceptowanie kilku możliwych rozwiązań sprawi też, że dziecko będzie myśleć bardziej kreatywnie i chętniej podejmować ryzyko, zamiast ograniczać się do najbezpieczniejszych możliwości. 

---

Zobacz też:

Dlaczego warto nauczyć dziecko gry w szachy i jak to zrobić?

JASPER JUUL I 14 INSPIRUJĄCYCH CYTATÓW

Problemy ze snem u dziecka? Strategie, dzięki którym dziecko łatwiej prześpi noc